Yatır ve Ziyaretler
1. Semertepe: Semertepe yıllar boyu kutsallığından bir şey kaybetmemiş bir ziyaret yeridir.
Yıllar önce bu tepenin ormanla örtülü olduğu söylenir. Bir adam, eşeğine semer vurup odun kesmek için bu tepeye gelir. Adam odunları hazırladıktan sonra onları eşeğine yüklemek ister, ancak semerli eşeğini bulamaz. Eşek semerle kaybolur. Adam köye döner yaşadıklarını köylülere anlatır, onlarda bu işte bir keramet olduğunu düşünerek tepenin kutsallığına inanırlar. Bu olaydan dolayı bu tepeye “Semertepe” adı verildiği söylenir. Yaşanan sıkıntılı günlerde, Semertepe halkın sığınabileceği, medet umabileceği bir yer olur. Bundan sonra da tepeyle ilgili bazı rivayetler söylenmeye başlanır.
Semertepe çok taşlık ve kayalık bir tepedir. Bunun sebebi yine halk muhayyilesinde cevabını bulmuştur. fiöyle ki; bir rivayete göre, Semertepe’nin beş-altı kilometre uzağında bulunan Şah Tepe ile birbirlerine taş attıkları anlatılır. Her iki tepede de nereden kopup geldiği belli olmayan iri taşların bulunması bu rivayetle açıklanır.
Dedem, Aziz Özdemir’in anlattığına göre bu tepe daha önce bir maden işletme tesisidir. Tünelin ağzı çöker, vagonlar ve insanlar içeride kalarak kurtulamazlar.
Semertepe yüksekliği ve eşsiz manzarasıyla da pek çok insanı kendisine çekmektedir. Yaz aylarında, daha çok gurbette bulunanlar köye geldiklerinde kekik kokusuna ve dağ havasına hasrettirler. Gidilecek tek yer, hoş manzarası ve mis kokusuyla Semertepe’dir. İnsanlar temiz duygularla ve gerçekten inanarak kurbanlık hayvanlarını alıp bu tepeye gelirler. Allah’a yalvarırlar, aileleri ve rızıkları için Allah’a dua ederler. Hastalıklarına şifa isterler. Taşlarla çevrilmiş olan yere ayakkabılarını çıkarıp girerler. İleride yaşayabilecekleri kaza ve belalara bedel olarak taşlara para atarlar. Çevrili yerdeki çalılara ip bağlayarak dilek dilerler. aynı dilekler taşlara, sürtmek suretiyle taş tutturularak da yapılır. Ayrıca taşların dibindeki topraktan (tebrek) az bir miktar yutularak da şifa umulmaktadır.
Yine bir rivayete göre Rışvan adındaki bir Ermeni, köyün şu anki arazisi sayılan Oluklu Çeşme (Kaniya Çırtık)’de yaşarmış. Günümüzde bu yerleşim yerine ait izler hala görülebilmektedir. Rışvan, Semertepe’yi ise yaylak edinmiş. Rışvan’ın hayvanları çokmuş. O kadar çokmuş ki Rışvan, Semertepe’den Oluklu Çeşme’ye kadar pişmiş topraktan bir boru hattı döşer ve hayvanlardan sağılan sütü Semertepe’de bu borulara boşaltıp Oluklu Çeşme’deki borunun ağzından alırmış. Çeşme civarında pek çok çömlek kırıntıları hala görülmektedir.
2. Keko Kabri: Keko kabri veya yatırı insanlar tarafından sıkça ziyaret edilir. Özellikle 17 Mart ve Hızır günlerinde kabir dolup taşmaktadır. Bu ziyareti ilk başlatanlar da Keko’nun çocuklarıdır. Daha sonra insanlar sırayla kömbe pişirip ilk ziyareti seyreden günlerde burayı ziyaret ederler (Keko: bkz. 3.4. Ev-Ocak)
3. Nuri Baba: Nuri Baba hakında hiç bir bilgimiz yoktur. Sadece ermiş bir insan olduğu söylenmektedir. İnsanlar, kömbe, bisküvi, kuruyemiş, helva ve para daıtırlar. Etrafındaki çalı ve otlara ip bağlanıp dilek dilenir (4).
4. Şevleder Baba: Nuri Baba’da olduğu gibi bu kişiyle ilgili de bir bilgimiz yoktur. Ermiş bir kişi olduğu söylenir. Kimilerine göre de taze bir gelindir. Adının anlamı “Işık saçan”dır. Etrafı taşlarla çevrilidir. Ziyaretlerin genelinde olduğu gibi bunun içinde de bir kuşburnu çalısı bulunmaktadır. İnsanlar bu çalıya ip bağlayıp dilek dilerler. Dua edip dertlerine derman isterler. Taşların dibinde mum yakılır. Belirli bir yerden “tebrek” denilen toprak, parmak ucuyla ağıza atılıp yutulur. Önceden hazırlanan kömbe, bisküvi, helva, kuruyemiş ve paralar burada da dağıtılır. Kimi zaman ziyaret üzerinde kurban kesilir (4). Şahhanım Örnek
5. Ortaklı Çayır (Çayır ortağı): Bu ziyaret de etrafı taşlarla çevrilir bir yerdir. Semertepe’den sonra köyde ikinci büyük ziyaret yeri burasıdır. Yazın insanlar buraya traktörlerle gelirler. Burada muhakkak kurban kesilir. Gücü yetmeyenler ve aile arasında gidenler kömbe götürürler. Buraya gidilirken komşular da davet edilir. Bu gelenek Semertepe ve diğer ziyaretler için de geçerlidir. Kurbanlar ziyarette kesilip pişirilerek yenilir. Kurbanla birlikte kömbeler, helvalar, kuruyemişler, bisküviler ve çocuklara paralar dağıtılır. Ziyarete ip bağlanır. Küçük düz taşlar büyük taşlara sürtülerek tutturulmaya çalışılır. Taş tutarsa kişinin dileği de tutacak demektir. Burada da tebrek yenir. Ziyaretin çeşmesinden bol su içilir, Allah’a dua edip yalvarıldıktan sonra ziyaret biter (13). Güzel Buldu
Pepuk Kayası: Bu taşın üzerinde yanan bir alev topu görüldüğü için bu taş da kutsal sayılır. Nuri Baba’da gördüğümüz ibadet şekli burada da aynen sergilenir (21).Hacıhanım Düzgün